Η αναπνοή, Το βρογχικό άσθμα, Κρυολόγημα και γρίππη. Από το βιβλίο "Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΩΣ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ"

Η  αναπνοή είναι μια ρυθμική λειτουργία, που αποτελεί­ται από δύο φάσεις, την εισπνοή και την εκπνοή. Είναι καλό παράδειγμα για τον νόμο της πολικότητας: οι δύο πόλοι, εισπνοή και εκπνοή, με τη συνεχή εναλλαγή τους διαμορφώ­νουν έναν ρυθμό. Ο ένας πόλος εξαναγκάζει έτσι τον αντίπολό του, γιατί η εισπνοή αναγκάζει σε εκπνοή κ.λπ.
Θα μπορούσα­με να το διατυπώσουμε και έτσι: κάθε πόλος ζει από την ύπαρ­ξη του αντιπάλου του, γιατί αν αναιρέσουμε τη μια φάση θα αναιρεθεί κι η άλλη. Ο ένας πόλος αντισταθμίζει τον άλλο, κι οι δυο μαζί διαμορφώνουν μια ολότητα. Η αναπνοή είναι ρυθμός· ο ρυθμός είναι βάση κάθε ζωντανού στοιχείου. Θα μπορούσαμε να αντικαταστήσουμε τους δύο πόλους της αναπνοής με τους όρους τάση και χαλάρωση. Ο συσχετισμός αυτός της εισπνοής- τάσης και της εκπνοής-χαλάρωσης φαίνεται καθαρά όταν ανα­στενάζουμε. Υπάρχει ένας αναστεναγμός εισπνοής, που οδηγεί στην τάση, και υπάρχει ένας αναστεναγμός κατά την εκπνοή, που οδηγεί στη χαλάρωση.
Σε σχέση με το σώμα, η βασική λειτουργία της αναπνοής εί­ναι μια διαδικασία ανταλλαγής. Με την εισπνοή, το οξυγόνο του αέρα περνά στα ερυθρά αιμοσφαίρια, ενώ κατά την εκπνοή βγαίνει το διοξείδιο του άνθρακα. Η αναπνοή περιλαμβάνει τους πόλους της λήψης και της απόδοσης, της αποδοχής και της προσφοράς. Μ' αυτόν τον τρόπο έχουμε βρει τον σημαντικότε­ρο συμβολισμό της αναπνοής, όπως τον διατύπωσε ο Γκαίτε:

"Στην εισπνοή ενυπάρχουν δύο χάρες,
πρόσληψη του αέρα,
αποφόρτιση απ' αυτόν,
το ένα πιέζει,
το άλλο αναζωογονεί,
τόσο θαυματουργά ανακατεμένη είναι η ζωή ".

Όλες οι αρχαίες γλώσσες χρησιμοποιούν την ίδια λέξη για την αναπνοή, την ψυχή και το πνεύμα.
Στα λατινικά spirare ση­μαίνει "αναπνέω", ενώ spiritus = πνεύμα - ετυμολογική ρίζα, που ξαναβρίσκουμε στον ευρωπαϊκό όρο inspiration (έμπνευση) - που σημαίνει επί λέξει"εμφυσώ", λειτουργία άρρηκτα συνδε­δεμένη με την εισπνοή και την εκπνοή. Στην ινδική γλώσσα βρί­σκουμε τη λέξη atman, που ηχεί παρόμοια με τη γερμανική Atmen = αναπνέω. Στην Ινδία ονομάζουν κάποιον, που έφθασε στην τελειότητα, Mahatma, επί λέξει "Μεγάλη Ψυχή" ή και "Μεγάλη Πνοή". Η ινδική διδασκαλία μάς πληροφορεί επίσης, ότι η αναπνοή είναι φορέας της καθαυτής ζωτικής δύναμης, που οι Ινδοί αποκαλούνprana. Η Γένεση της Βίβλου αναφέρει ότι ο Θεός "ενεφύσησεν" στο χωμάτινο πρόπλασμα του ανθροίπου "πνοήν ζωής", μεταβάλλοντάς τον σε "ζωντανό έμψυχο ον".

Η όμορφη αυτή παραβολή μάς λέει πώς σ' ένα υλικό σώμα με τη διάσταση της μορφής, "εμφυσάται" κάτι που δεν προέρ­χεται από τη Δημιουργία - η θεϊκή πνοή. Αυτή, προερχόμενη πέ­ρα από το δημιούργημα, κάνει τον άνθρωπο ζωντανό, έμψυχο ον. Στο σημείο αυτό βρισκόμαστε ήδη πολύ κοντά στο μυστικό της αναπνοής. Η αναπνοή δεν είναι μέρος μας, ούτε μας ανήκει. Η αναπνοή δεν βρίσκεται μέσα μας, εμείς είμαστε μέσα της. Μέσω της αναπνοής συνδεόμαστε μόνιμα με κάτι που βρίσκε­ται πέραν του δημιουργήματος, πέραν της μορφής. Η αναπνοή φροντίζει να μην διακόπτεται ο δεσμός αυτός με τον μεταφυσι­κό τομέα (μεταφυσικός = ό,τι βρίσκεται πίσω από τη φύση). Με την αναπνοή ζούμε σαν σε μια μεγάλη μιήτρα, που φθάνει πέρα από το μικρό, οριοθετημένο Είναι μας - είναι η ζωή, το τελευ­ταίο εκείνο μυστικό, που δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε, να ορίσουμε, αλλά μόνον να βιώσουμε, ανοίγοντας τον εαυτό μας κι αφήνοντάς το να μας κατακλύσει. Η αναπνοή είναι ο ομφά­λιος λώρος, μέσω του οποίου η ζωή αυτή κυλά μέσα μας. Η ανα­πνοή φροντίζει να παραμένουμε συνδεδεμένοι.

Εδώ βρίσκεται η σημασία της αναπνοής. Προφυλάσσει τον άνθρωπο από το να κλείσει, να εγκλωβισθεί, να κλείσει τα όρια του Εγώ του τελείως στεγανά. Όσο πρόθυμα κι αν εγκλωβίζεται ο άνθρωπος κάθε τόσο στο Εγώ του, η αναπνοή τον εξαναγκά­ζει να διατηρεί τη σύνδεση με το μη-Εγώ.
Ας συνειδητοποιή­σουμε ότι εισπνέουμε τον ίδιο αέρα που εισπνέει και ο εχθρός μας. Τον ίδιο αέρα αναπνέουν και τα φυτά και τα ζώα. Η ανα­πνοή μάς συνδέει διαρκώς με τα πάντα.Ας ανυψώνει ο άνθρω­πος γύρω του τείχη- η αναπνοή τον συνδέει με όλα και με καθε­τί. Ο αέρας που αναπνέουμε μας συνδέει όλους μεταξύ μας, εί­τε το θέλουμε είτε όχι. Η αναπνοή έχει λοιπόν να κάνει με "επα­φές" και με "σχέσεις".

Η επαφή του έξωθεν με τη σωματικότητά μας γίνεται στις κυψελίδες των πνευμόνων. Το εσωτερικό των πνευμόνων μας έχει μια (νοητή) επιφάνεια περίπου εβδομήντα τετραγωνικών μέτρων, ενώ το δέρμα μας μονάχα ένα ως δύο τ. μ. Οι πνεύμο­νες είναι το μεγαλύτερο όργανο επαφής μας. Με προσεκτικότε­ρη παρατήρηση, διαπιστώνουμε και τις λεπτές διαφορές μεταξύ των δύο οργάνων επαφής του ανθρώπου, της επιδερμίδας και των πνευμόνων. Η επαφή στην επιδερμίδα είναι πολύ στενή και άμεση, πολύ πιο δεσμευτική κι εντατική από των πνευμόνων και - υπόκειται στη βούλησή μας. Μπορούμε να αγγίξουμε κά­ποιον ή όχι. Η επαφή με τους πνεύμονες είναι πιο έμμιεση, αλλά αναγκαστική. Δεν μπορούμε να την εμποδίσουμε, ακόμα κι αν κάποιος "μας βρωμάει". Κάποιος άνθρωπος μπορεί να μου "κό­ψει την ανάσα". Υπάρχει ένα νοσηρό σύμπτωμα, που συχνά με­τατοπίζεται πέρα-δώθε ανάμεσα στα δύο όργανα της επαφής: ένα καταπιεσμένο (με αλλοπαθητικά φάρμακα) δερματικό έλ­κος μπορεί να εγκατασταθεί ως άσθμα, που με κατάλληλη (ομοιοπαθητική) αντιμετώπιση μεταμορφώνεται ξανά σε έλκος. Το άσθμα, όπως και το δερματικό έλκος, εκφράζουν το ίδιο πρό­βλημα της επαφής, της σχέσης. Η άρνηση επαφής με οιονδήπο­τε μέσω της αναπνοής, εγκαθίσταται π.χ. ως σπασμός κατά την εκπνοή, όπως συμβαίνει στο άσθμα.

Αν τώρα ακροασθούμε τις εκφράσεις που σχετίζονται με την αναπνοή ή τον αέρα, βλέπουμε ότι υπάρχουν καταστάσεις όπου μας κόβεται η αναπνοή ή δεν μπορούμε να πάρουμε ανάσα. Με τις λέξεις αυτές αγγίζουμε το θέμα της ελευθερίας ή της στενότητας. Με την πρώτη αναπνοή αρχίζουμε τη ζωή μας, με την τελευ­ταία εκπνοή την αποχαιρετούμε. Μαζί με την πρώτη εισπνοή κά­νουμε όμως και το πρώτο βήμα στον έξω κόσμο, αποχωριζόμενοι από τη συμβιωτική ενότητα με τη μητέρα. Γινόμαστε ανεξάρτη­τοι, αυτόνομοι, ελεύθεροι. Όταν κάποιος με δυσκολία εισπνέει, αποκαλύπτει συχνά τον φόβο να κάνει το πρώτο, δικό του βήμα προς την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Η ελευθερία του φαίνε­ται αποπνικτική, που σημαίνει: ασυνήθιστη κι επομένως επίφοβη. Ο ίδιος συσχετισμός μεταξύ ελευθερίας και αναπνοής φανερώνε­ται όταν κάποιος, που βγήκε από μια στενωπό, μεταβαίνει σ' έναν χώρο όπου νιώθει ελεύθερος ή γενικότερα, βγαίνει στο ύπαιθρο: το πρώτο που θα κάνει, είναι να πάρει βαθιά αναπνοή. Επιτέλους, τώρα μπορώ να ανασάνω ελεύθερα, να πάρω αέρα.
Ακόμα κι η παροιμιώδης δίψα για αέρα, που μας καταλαμ­βάνει σε κλειστούς χώρους, είναι πείνα για ελευθερία και ελεύ­θερο χώρο.

Συνοψίζοντας, η αναπνοή συμβολίζει κυρίως τους εξής το­μείς προβλημάτων:
ρυθμός με την έννοια "και το ένα και το άλλο"
τάση - χαλάρωση παίρνω - δίνω επαφή - απόκρουση ελευθερία - στενότητα
Αναπνοή = αφομοίωση της ζωής
Σε ασθένειες που σχετίζονται με την αναπνοή, ας θέσουμε τα εξής ερωτήματα:

1. Τι μου "κόβει την ανάσα;"
2. Τι δεν θέλω να δεχθώ;
3. Τι δεν θέλω να παραδώσω;
4. Με τι δεν θέλω επαφή;
5. Φοβούμαι να κάνω ένα βήμα προς μια νέα ελευθερία;

Το βρογχικό άσθμα

Μετά τις γενικότερες παρατηρήσεις περί αναπνοής, ας κοι­τάξουμε τώρα ειδικότερα την κλινική εικόνα του βρογχικού άσθματος, της ασθένειας που αποτελούσε ανέκαθεν το εντυπω­σιακότερο παράδειγμα των ψυχοσωματικών συσχετισμών. Σύμ­φωνα με τον Brautigam, βρογχικό άσθμα χαρακτηρίζεται η κρί­ση δύσπνοιας με χαρακτηριστικό συριγμό κατά την εκπνοή. Οι μικροί βρόγχοι και τα βρογχιόλια παρουσιάζουν στένωση, που μπορεί να οφείλεται σε σπασμό των λείων μυών, σε φλεγμονή των αναπνευστικών οδών ή σε αλλεργικό οίδημα και υπερέκκριση του βλεννογόνου.
Η ασθματική κρίση βιώνεται από τον ασθενή ως απειλητική ασφυξία. Ο ασθενής αναπνέει ασθμαίνοντας, με φραγμό κατά την εκπνοή.

Στους ασθματικούς επικαλύπτονται προβλήματα, που παρά την ομοιότητά τους ως προς το περιεχόμενο, θα πα­ρουσιάσουμε χωριστά.

1. Παίρνω και δίνω

Ο ασθματικός προσπαθεί να προσλάβει υπερβολική ποσότη­τα αέρα. Εισπνέει βαθιά - οι πνεύμονες εκτείνονται υπερβολικά και προκαλούν σπασμό κατά την εκπνοή. Εισπνέουμε (παίρνου­με) δηλαδή ως τα όρια, γεμίζοντας ως επάνω - και όταν πρέπει να ξαναδώσουμε, παθαίνουμε σπασμό. Φαίνεται καθαρά η δια­ταραχή της ισορροπίας. Οι πόλοι του "παίρνω" και του "δίνω" πρέπει να έχουν αντιστοιχία, για να διαμορφώσουν ρυθμό. Ο νόμος της μεταβολής στηρίζεται στην εσωτερική ισορροπία. Κάθε ανισορροπία διακόπτει τη ροή.
Η ροή της αναπνοής δια­κόπτεται στον ασθματικό, γιατί σκέπτεται υπερβολικά να "πά­ρει" και παίρνει μεγάλο όγκο. Τώρα δεν μπορεί πια να δώσει, επομένως ούτε να ξαναπάρει απ' αυτό που τόσο επιθυμεί. Κατά την εισπνοή προσλαμβάνουμε οξυγόνο και στην εκπνοή επι­στρέφουμε διοξείδιο του άνθρακα. Ο ασθματικός θέλει να τα κρατήσει όλα και δηλητηριάζεται μόνος του, μην μπορώντας να επιστρέψει ό,τι ξόδεψε. Η λήψη αυτή χωρίς επιστροφή οδηγεί κυριολεκτικά στην αίσθηση της πνιγμονής.
Η ανισορροπία μεταξύ λήψης και επιστροφής, που σωματοποιείται τόσο εντυπωσιακά στο άσθμα, είναι θέμα που απασχο­λεί πολλούς ανθρώπους. Ακούγεται τόσο απλό, και όμως πολ­λοί αποτυγχάνουν στο σημείο αυτό.

Δεν έχει σημασία τι θέλου­με να πάρουμε - χρήματα, δόξα, γνώση, σοφία - αλλά η λήψη κι η επιστροφή πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία, αν δεν θέλου­με να πνιγούμε απ' αυτό που πήραμε. Ο άνθρωπος παίρνει, στο μέτρο που ξαναδίνει. Αν σταματήσει η επιστροφή, διακόπτεται η ροή, και δεν ακολουθεί τίποτε.

Πόσο αξιοθρήνητοι είναι όσοι θέλουν να πάρουν τη γνώση τους στον τάφο! Φυλάσσουν με φόβο όσα κατόρθωσαν να ιδιοποιηθούν, αδιαφορώντας για την πληθώρα που περιμένει κάθε άτομο, που έμαθε να επιστρέφει όσα πήρε, σε μεταλλαγμένη μορφή. Μακάρι να κατανοούσε ο άνθρωπος, ότι υπάρχει πληθώρα "θησαυρών" για τον καθένα!

Αν λείπει κάτι, τότε λείπει μονάχα επειδή ο ίδιος ο άνθρωπος αποκόβεται απ' αυτό. Ας κοιτάξουμε τον ασθματικό: αγωνίζεται να πάρει αέρα, παρ' ό,τι υπάρχει πληθώρα γύρω του. Αλλά με­ρικοί δεν χορταίνουν να γεμίζουν τον λαιμό τους....

2. Η επιθυμία περιχαράκωσης.

Πειραματικά, μπορούμε να προκαλέσουμε άσθμα στον κα­θένα, βάζοντας τον να εισπνεύσει ένα ερεθιστικό αέριο, όπως π.χ. αμμωνία. Από κάποιον βαθμό συγκέντρωσης και πέρα, κά­θε ανθρώπινος οργανισμός αντιδρά με ένα προστατευτικό αντα­νακλαστικό (Kretschmar Reflex), κλείσιμο και κλείδωμα, για να εμποδίσει την είσοδο κάποιας επικίνδυνης ουσίας. Όταν ει­σπνεύσει κανείς αμμωνία, το αντανακλαστικό είναι σωστό, σώ­ζει τη ζωή.
Ο ασθματικός όμως αντιδρά και σε πολύ χαμηλότε­ρα επίπεδα ουσιών, γιατί αντιλαμβάνεται τις πιο ακίνδυνες ου­σίες ως απειλητικές και "κλείνει" αμέσως. Στο προηγούμενο κε­φάλαιο αναφερθήκαμε διεξοδικά στη σημασία της αλλεργίας, επομένως αρκεί να θυμηθούμε τα σχετικά με την άμυνα και τον φόβο. Άλλωστε, το άσθμα σχετίζεται στενά με την αλλεργία.
Στην ελληνική γλώσσα το άσθμα σημαίνει στενός θώρακας, στα λατινικά η στενότητα ονομάζεται angustus, που συγγενεύει με τη γερμανική λέξη Angst (φόβος). Ακόμα βρίσκουμε τη λα­τινική angustus στον ιατρικό όρο Angina (φλεγμονή των αμυ­γδαλών) και στο Angina pectoris (στηθάγχη, στένωση της στε­φανιαίας αρτηρίας της καρδιάς). Στα γερμανικά επίσης, οι λέ­ξεις Angst (φόβος) και Enge (στενότητα) έχουν στενή συγγέ­νεια. Η στενότητα του άσθματος έχει λοιπόν σχέση με τον φό­βο να αφήσει κανείς να εισέλθουν ορισμένοι τομείς της ζωής, που αναφέραμε ήδη στο κεφάλαιο των αλλεργιογόνων ουσιών. Η βούληση για "κλείσιμο" εντείνεται ολοένα περισσότερο, ώσπου να φθάσει στο αποκορύφωμά της, τον θάνατο. Ο θάνατος είναι η ύστατη δυνατότητα κλεισίματος, κλειδώματος, απομόνωσης από κάθε ζωντανό στοιχείο. (Σε σχέση μ' αυτό, ίσως είναι ενδιαφέ­ρουσα η εξής παρατήρηση: Μπορείτε να εξαγριώσετε έναν ασθματικό, λέγοντάς του ότι το άσθμα ποτέ δεν μπορεί να απει­λήσει τη ζωή του, κι ότι δεν θα πεθάνει από άσθμα. Ο ασθματι­κός δίνει μεγάλη σημασία στη θανατηφόρο ιδιότητα της νόσου του!)

3. Απαίτηση επιβολής και μικρότητα

Ο ασθματικός κυριαρχείται από ισχυρή απαίτηση επιβολής, την οποία όμως ποτέ δεν ομολογεί, αλλά την στέλνει να βυθι­στεί κάτω, στο σώμα, όπου θα επανεμφανιστεί ως "φούσκωμα" του ασθματικού. Το φούσκωμα δείχνει με εντυπωσιακό τρόπο την υπεροψία και την απαίτηση επιβολής του, που με μεγάλη προσπάθεια έχει απωθήσει. Γι' αυτό και καταφεύγει στα ιδανι­κά και στους φορμαλισμούς.
Αν τώρα αντιμετωπίσει την απαί­τηση εξουσίας και ισχύος ενός άλλου ατόμου (νόμος των ομοί­ων), τρόμος καταλαμβάνει τους πνεύμονές του, του κόβεται η λαλιά - που διαμορφώνεται με τον αέρα της εκπνοής - και του κόβεται η ανάσα.
Ο αλλεργικός, αντίθετα, εκμεταλλεύεται τα συμπτώματά του, για να ασκήσει εξουσία στο περιβάλλον του. Τα κατοικίδια πρέπει να απομακρυνθούν, κάθε κόκκος σκόνης πρέπει να εξαφανι­στεί, κανείς δεν επιτρέπεται να καπνίζει κ.λπ.
Το αποκορύφωμα αυτής της απαίτησης για εξουσία βιώνεται με απειλητικές για τη ζωή κρίσεις, που εκδηλώνονται ακριβώς τη στιγμή που ο ασθματικός έρχεται αντιμέτωπος με τις δικές του απαιτήσεις. Οι εκβιαστικές αυτές κρίσεις είναι επικίνδυνες για τον ίδιο τον ασθενή, γιατί τον φέρνουν σε καταστάσεις που μερικές φορές δεν μπορεί να προλάβει. Είναι κάθε φορά εντυ­πωσιακό, πόσο μακριά πάει ο ασθενής στην αυτοκαταστροφή του, μόνον και μόνον για να ασκήσει εξουσία. Στην ψυχοθερα­πεία, η κρίση αποτελεί γι' αυτόν την ύστατη καταφυγή, μόλις πλησιάζει να φανερωθεί η αλήθεια.
Η εγγύτητα της άσκησης εξουσίας με την αυτοκαταστροφή προδίδει την αμφισημία αυτής της ασυνείδητα βιούμενης εξου­σίας. Γιατί, με την εγκατάσταση της απαίτησης για εξουσία, μ' αυτό το ολοένα εντεινόμενο "φούσκωμα" αναπτύσσεται αναλο­γικά και ο αντίπολος, δηλαδή η αδυναμία και η αίσθηση της τα­πεινότητας και της απώλειας κάθε δύναμης. Η υλοποίηση και αποδοχή αυτής ακριβώς της ταπεινότητας είναι, μεταξύ άλλων, καθήκον που πρέπει να εκπληρώσει ο ασθματικός.
Μετά από αρκετό καιρό ο θώρακας διευρύνεται μόνιμα - γί­νεται σαν βαρέλι, δίνοντας επιβλητική εντύπωση, παρά το γεγο­νός ότι επιτρέπει ελάχιστον όγκο αναπνοής, λόγω της απώλειας κάθε ελαστικότητας. Σαφέστερα δεν θα μπορούσε να σωματοποιηθεί η σύγκρουση μεταξύ απαίτησης και πραγματικότητας.
Στο "φούσκωμα" ενυπάρχει αρκετή επιθετικότητα. Ο ασθμα­τικός ποτέ δεν διδάχθηκε να διατυπώνει κατάλληλα την επιθετικότητά του σε προφορικό επίπεδο. Χρειάζεται "να ξεσπάσει", κοντεύει να σκάσει, αλλά κάθε δυνατότητα έκφρασης της επιθε­τικότητας με φωνές και βρισιές "κολλάει" στους πνεύμονές του. Αυτού του είδους η επιθετικότητα βυθίζεται στο σωματικό επί­πεδο και βγαίνει στο φως με βήχα και πτύελα. Ας θυμηθούμε τις εκφράσεις "τον έφτυσα" ή "πνίγηκε από οργή".
Η επιθετικότητα φαίνεται εν πολλοίς στον αλλεργικό παρά­γοντα, που συνήθως συνδέεται με το άσθμα.

4. Απώθηση των σκοτεινών περιοχών της ζωής

Ο ασθματικός αγαπά το αγνό, καθαρό, άσπιλο, στείρο και αποφεύγει συνήθως το σκοτεινό, βαθύ, γήινο, πράγμα που εκ­φράζεται ξεκάθαρα και στις αλλεργικές ουσίες που επιλεγεί. Θέλει να εγκατασταθεί στο "άνω διάζωμα", για να μην έχει επα­φή με τον κάτω πόλο. Γι' αυτό είναι τις περισσότερες φορές άν­θρωπος που προτιμά το κεφάλι (η θεωρία των στοιχείων κατα­τάσσει τον αέρα στη σκέψη). Ο ασθματικός ωθεί τη σεξουαλι­κότητα, που ανήκει επίσης στον κάτω πόλο, προς τα επάνω, στο θώρακα, με αποτέλεσμα να έχει υπερβολική έκκριση βλέννας, μια διαδικασία που κανονικά εντάσσεται στα γεννητικά όργανα. Ο ασθματικός στέλνει τη βλέννα που παρήγαγε πολύ ψηλά, στο στόμα, και την φτύνει - λύση, της οποίας η πρωτοτυπία δείχνει και πάλι τον συσχετισμό των γεννητικών οργάνων με το στόμα (θα αναφερθούμε διεξοδικότερα σ' αυτό σε επόμενο κεφάλαιο).
Ο ασθματικός νοσταλγεί τον καθαρό αέρα. Θα προτιμούσε να ζει σε ορεινό υψόμετρο (την επιθυμία του αυτή εκπληρώνουν οι γιατροί, συνταγογραφώντας μια "θεραπεία κλίματος"). Εδώ, στα βουνά, ικανοποιείται η απαίτησή του για εξουσία. Στεκόμενος στα ύψη και κοιτάζοντας κάτω, στα όσα ερεβώδη συμβαίνουν στην κοιλάδα, σε ασφαλή απόσταση, ανυψωμένος σε σφαίρες όπου "ο αέρας είναι ακόμα καθαρός", απελευθερώνεται από τα βάθη με τον αισθησιασμό και τη γονιμότητά τους, ψηλά στα βου­νά, όπου η ζωή ανάγεται στην καθαρότητα των ορυκτών στοιχεί­ων. Εδώ ακριβώς ο ασθματικός βιώνει την εσαεί επιδιωκόμενη υψιπέτειά του, της οποίας την καθαρότητα έχουν στο μεταξύ επι­στημονικά διαπιστώσει διάσημοι κλιματολόγοι. Άλλη "θεραπεία κλίματος" είναι η θάλασσα με τον αλμυρό της αέρα. Κι εδώ συ­ναντούμε τον ίδιο συμβολισμό: αλάτι, σύμβολο της ερήμου, σύμ­βολο των ορυκτών, σύμβολο του άψυχου. Αυτό επιζητεί ο ασθματικός, γιατί φοβάται το ζωτικό στοιχείο.

Ο ασθματικός νοσταλγεί την αγάπη, την θέλει, γι' αυτό και εισπνέει τόσο αέρα. Αλλά δεν μπορεί να δώσει αγάπη, η εκπνο­ή του είναι φραγμένη.
Τι μπορεί να τον βοηθήσει; Όπως σε όλα τα συμπτώματα, υπάρχει μόνο μια συνταγη :  η συνειδητοποιηση και η ανελέητη  ειλικρίνεια προς τον εαυτό του! Όταν κάποια στιγμή παραδεχθεί τους φόβους του, πρέπει να αρχίσει να μην αποφεύγει πια τους τομείς που του προκαλούν φόβο, αλλά να ασχοληθεί μ' αυτούς ωσότου μάθει να τους αγαπά και να τους ενσωματώνει. Η απα­ραίτητη αυτή διαδικασία συμβολίζεται άριστα με μια θεραπεία, άγνωστη μεν στην ακαδημαϊκή ιατρική, επιτυχή όμως στη φυσι­κή θεραπευτική του άσθματος και της αλλεργίας: τη θεραπεία με δικά του ούρα. Στον ασθενή γίνονται ενδομυϊκές ενέσεις με τα ούρα του. Αν παρατηρήσουμε τη μέθοδο αυτή από τη συμβολική της άποψη, βλέπουμε ότι αναγκάζει τον ασθενή να ξαναδεχθεί ό,τι απέρριψε, δηλαδή την ίδια τη βρωμιά του, να ασχοληθεί εξ' αρχής μ' αυτήν και να την ενσωματώσει! Αυτό θεραπεύει! 

 Ερωτήσεις που πρέπει να θέσει ο ασθματικός στον εαυτό του:

1. Σε ποιους τομείς θέλω να πάρω, χωρίς να δώσω;
2. Μπορώ να ομολογήσω ενσυνείδητα την επιθετικότητά μου; Ποιες δυνατότητες έχω για να την εκφράσω;
3. Πώς αντιμετωπίζω τη σύγκρουση μεταξύ "κυριαρ­χίας" και "ταπεινότητας";
4. Ποιους τομείς της ζωής αποτιμώ και απορρίπτω; Μήπως πίσω από το ατομικό μου σύστημα αξιολόγησης αισθάνομαι τον φόβο που έχει τρυπώσει εκεί;

Ποιους τομείς της ζωής προσπαθώ να αποφύγω, ποιους θεωρώ βρώμικους, ιταμούς, πρόστυχους;

Ας μην λησμονούμε: όποτε νιώθουμε στενότητα, είναι απλώς φόβος! Το μόνο μέσον κατά του φόβου είναι το άνοιγ­μα. Ανοίγουμε, αφήνοντας να μπει αυτό που αποφευγουμε.

Κρυολόγημα και Γρίπη

Προτού εγκαταλείψουμε το κεφάλαιο της αναπνοής, ας πα­ρατηρήσουμε τα συμπτώματα του κρυολογήματος που προ­σβάλλουν περισσότερο το αναπνευστικό σύστημα. Η γρίπη και το κρυολόγημα είναι οξείες φλεγμονώδεις εξεργασίες, γεγονός που μας πείθει ότι είναι συμπτώματα μιας επεξεργασίας συ­γκρούσεων. Για την ερμηνεία τους στο σημείο αυτό απομένει απλώς η παρατήρηση των σημείων και των τομέων όπου
εκδη­λώνονται τα συμπτώματα.
Το κρυολόγημα εμφανίζεται πάντοτε σε καθεστώς κρίσεων, όπου μπουκώνουμε και κλείνουμε. Η έκ­φραση "καθεστώς κρίσεων" ίσως φανεί σε μερικούς υπερβολι­κή. Και βέβαια δεν μιλούμε για σοβαρές, κρίσιμες καταστάσεις στη ζωή μας, που εκφράζονται με αντίστοιχα σοβαρά συμπτώ­ματα.
Εννοούμε τις καταστάσεις εκείνες των καθημερινών και όχι ασυνήθιστων συγκρούσεων που αισθανόμαστε να μας φορ­τίζουν, ώστε να αναζητούμε κάποια "λογική" δικαιολογία για να τις αποφύγουμε, γιατί μας κουράζουν. Επειδή τη στιγμή εκείνη δεν είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε ενσυνείδητα την πρόκλη­ση αυτών των "μικρών" καθημερινών καταστάσεων, τις σωμα­τοποιούμε. Το σώμα μας βιώνει μια μπουκωμένη μύτη και συνάχι. Ωστόσο, ακόμα και μέσω αυτού του (ασυνείδητου) δρό­μου έχουμε καταφέρει να πετύχουμε τον στόχο μας, και μάλι­στα με το πλεονέκτημα όλοι γύρω μας να δείχνουν μεγάλη κα­τανόηση. Δεν θα κερδίζαμε κατανόηση όμως, αν είχαμε ενσυ­νείδητα επεξεργαστεί τις συγκρούσεις μας. Το κρυολόγημά μας μάς επιτρέπει να αποτραβηχτούμε κατ' αρχήν από την ενοχλη­τική αυτή πρόκληση και να αφοσιωθούμε λίγο στον εαυτό μας. Την ευαισθησία μας την βιώνουμε τώρα πλήρως στο σωματικό επίπεδο.
Το κεφάλι πονά (δεν είναι βέβαια δυνατόν υπό τέτοιες συν­θήκες να αναμένουμε κάποια περαιτέρω σύγκρουση!), τα μάτια δακρύζουν, όλα είναι ερεθισμένα. Η γενικευμένη αυτή ευαισθη­σία μπορεί να εξελιχθεί τελικά σε υπεραισθησία του τριχωτού της κεφαλής μας. Κανείς δεν επιτρέπεται να μας πλησιάσει, τί­ποτα και κανείς δεν μπορεί να μας αγγίξει. Η μύτη είναι βουλω­μένη, καθιστώντας κάθε επικοινωνία αδύνατη ( αναπνοή ως επα­φή!). Απειλώντας τους πάντες "Μην με πλησιάζεις, είμαι κρυωμένος/η!" κρατούμε με επιτυχία τον καθένα σε απόσταση. Η αμυντική αυτή στάση υποστηρίζεται με φταρνίσματα, γιατί η εκπνοή έχει μεταβληθεί σε επαρκώς επιθετικό όπλο. Ακόμα κι η ομιλία, ως μέσο επικοινωνίας, περιορίζεται στο ελάχιστο εξαιτί­ας του ερεθισμένου λαιμού και δεν προσφέρεται οπωσδήποτε για συγκρούσεις. Ένας βήχας σαν γάβγισμα κάνει σαφές ότι η επικοινωνία έχει περιοριστεί, στην καλύτερη περίπτωση, στο να γαβγίζουμε.
Δεν μας ξενίζει το γεγονός ότι με όλη αυτήν την άμυνα μπαί­νουν στον χορό με ψηλές στροφές ακόμα κι οι αμυγδαλές, ση­μαντικότατα όργανα άμυνας του οργανισμού. Διογκώνονται σε βαθμό που να μην μπορεί κανείς να καταπιεί οτιδήποτε, μια κα­τάσταση που θάπρεπε να θέσει στον ασθενή το αυτοκριτικό ερώτημα: Τι αρνείται να καταπιεί; Η κατάποση είναι πράξη λή­ψης, αποδοχής. Αυτό ακριβώς δεν θέλει ο ασθενής τώρα. Το ίδιο πράγμα εκφράζει το κρυολόγημα σε όλα τα επίπεδα. Οι πό­νοι των άκρων και η αίσθηση καμάτου της γρίπης παραλύουν κάθε κίνηση, οι πόνοι στους ώμους απεικονίζουν το βάρος των προβλημάτων που λυγίζουν τους ώμους, προβλήματα που δεν μπορούμε πλέον να κουβαλήσουμε.

Αρκετά μεγάλο ποσοστό αυτών των προβλημάτων προσπα­θούμε να στείλουμε προς τα έξω υπό μορφή πυώδους βλέννας, και όσο περισσότερη φτύνουμε, τόσο περισσότερο ανακουφιζό­μαστε. Η σκληρή βλέννα, που έκλεινε στην αρχή κάθε ροή και επικοινωνία, πρέπει να διαλυθεί, να ρευστοποιηθεί, ώστε να αρ­χίσουν τα πράγματα να ρέουν, να κινούνται. Έτσι σε τελική ανάλυση κάθε κρυολόγημα προκαλεί με τη σειρά του κάποια ρευστότητα, σηματοδοτώντας μια μικρή πρόοδο στην εξέλιξή μας. Η φυσική θεραπευτική δικαιολογημένα βλέπει στο κρυο­λόγημα μια πολύ υγιή διαδικασία κάθαρσης, μέσω της οποίας οι τοξίνες ξεπλένονται από το σώμα - στο ψυχικό επίπεδο, οι τοξίνες αντιστοιχούν σε προβλήματα, που αναλογικά ρευστοποιού­νται και αποβάλλονται. Σώμα και ψυχή βγαίνουν ενισχυμένα από την κρίση - ως την επόμενη φορά, που θα μπουχτίσουμε και πάλι....